Ancien français modifier

Étymologie modifier

Du latin prior.

Nom commun modifier

prior \Prononciation ?\ masculin

  1. (Religion) Prieur.

Variantes modifier

Dérivés dans d’autres langues modifier

Références modifier

  • Frédéric GodefroyDictionnaire de l’ancienne langue française et de tous ses dialectes du IXe au XVe siècle, édition de F. Vieweg, Paris, 1881–1902 → consulter cet ouvrage
  • « prïor » dans le Dictionnaire électronique de Chrétien de Troyes

Anglais modifier

Étymologie modifier

Du latin prior.

Adjectif modifier

prior \ˈpɹaɪ.ə\ (Royaume-Uni), \ˈpɹaɪ.ɚ\ (États-Unis)

  1. Antérieur, préalable.
    • You don't need any sci-fi or rocket science knowledge of Python (no prior knowledge of image processing, data processig, etc.) to dive into the ocean of Regular Expression. — (Abhishek Singh, Zohaib Hasan, Simplifying Regular Expression Using Python, autoédition, 2019)

Apparentés étymologiques modifier

Préposition modifier

prior \ˈpɹaɪ.ə\ (Royaume-Uni), \ˈpɹaɪ.ɚ\ (États-Unis)

  1. Avant. Note d’usage : généralement suivi de to.
    • Prior to leaving, you must eat.
      Avant de partir, il faut manger.
  2. (Rare) Suivi de of.
    • Kretschmer presents a three waves theory, suggesting that a branch of IE outside Balkans had split into dialects prior to the settlement of the Greek mainland. 1st to Ionians (2000 BC), 2nd Achaeans (1700 BC), 3rd Dorians (1200 BC) which then arrived in the Balkans and displaced population. Horrocks responds that there is no evidence for such invaders and displacements, that there are no clear cut answers because of the uncertain interpretations of Myc., the lack of documentation of alphabet between 8th BC and Linear B, and especially prior of 6th BC— (Brandon S. Todd, History of the Greek Language: A Comparison of Grammars, 19 mai 2019, p. 4.)

Nom commun modifier

Singulier Pluriel
prior
\ˈpɹaɪ.ə\
ou \ˈpɹaɪ.ɚ\
priors
\ˈpɹaɪ.əz\
ou \ˈpɹaɪ.ɚz\

prior \ˈpɹaɪ.ə\ (Royaume-Uni), \ˈpɹaɪ.ɚ\ (États-Unis)

  1. Prieur.

Dérivés modifier

Prononciation modifier

Espagnol modifier

Étymologie modifier

Du latin prior.

Adjectif modifier

Genre Singulier Pluriel
Masculin prior priores
Féminin priora prioras

prior \ˈpɾjoɾ\ masculin

  1. Antérieur, supérieur.

Nom commun modifier

Singulier Pluriel
prior priors

prior \ˈpɾjoɾ\ masculin (pour une femme, on dit : priora)

  1. (Religion) Prieur.

Dérivés modifier

Références modifier

Latin modifier

Étymologie modifier

Apparenté à prae- (« devant, avant »), primus.

Adjectif modifier

Cas Singulier Pluriel
Masculin Féminin Neutre Masculin Féminin Neutre
Nominatif prior prior prius priōrēs priōrēs priōra
Vocatif prior prior prius priōrēs priōrēs priōra
Accusatif priōrem priōrem prius priōrēs priōrēs priōra
Génitif priōris priōris priōris priōrum priōrum priōrum
Datif priōrī priōrī priōrī priōribus priōribus priōribus
Ablatif priōre priōre priōre priōribus priōribus priōribus

prior \Prononciation ?\

  1. Comparatif de primus : plus en avant, antérieur, précédant, passé, premier.
    • ita priori posterius, posteriori superius non jungitur — (Cicéron, Ac., 2, 14, 44)
    • me quaestorem in primis, aedilem priorem, praetorem primum populus Romanus faciebat — (Cicéron, Pis., 1, 2)
    • qui prior has angustias occupaverit — (Jules César, B. C., 1, 66)
    • prior proelio lacessere — (id. ib., 1, 82)
    • etsi utrique primas, priores tamen libenter deferunt Laelio — (Cicéron, Brut., 21, 84)
    • priore loco causam dicere — (Cicéron, Quint., 9, 32)
      en premier lieu…
    • priore aestate — (Cicéron, Epistulae ad familiares [Lettres aux amis], 1, 9, 24)
      l’été dernier.
    • priore nocte — (Cicéron, Cat., 1, 4, 8)
    • factum est enim meā culpā, ut priore anno non succederetur — (Cicéron, Q. Fr., 1, 1, 1, § 2)
    • prioribus comitiis — (Cicéron, Planc., 22, 54)
      les comices de l’année dernière.
    • priore anno — (Live., 3, 9, 7)
      l’an passé.
    • prioris anni consules — (Live., 4, 13, 10)
    • Dionysius prior — (Nep., Dion, 1, 3)
      Dionysius l’ancien.
    • prius vinum — (Pline, 14, 19, 24, § 120)
      vin de l’an passé.
    • priore libro — (Col., 4, 22, 9)
      dans le livre précédent.
    • canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā — (Pline, Naturalis Historia, 11, 130)
      la blancheur des cheveux, chez l’homme (part) de la partie avant de la tête, de là, vers l’arrière.
    • cum prior Romanus exercitus praevenisset — (Live., 9, 23, 2)
    • prius praecepta res erat — (Live., 21, 32, 7)
    1. Usage archaïque de la forme neutre prior.
      • hoc senatusconsultum prior factum est — (Val., Antias ap. Prisc., page 767 P.)
      • prior bellum — (Quadrig., ib.)
      • foedus prior — (id. ib.)
  2. (Par extension) Meilleur, supérieur, préférable, plus important (sens absent chez Cicéron et César).
    • bellante prior — (Horace C. S., 51)
    • color puniceae flore prior rosae — (Horace, C. 4, 10, 4)
    • ut nemo haberetur prior — (Live., 27, 8)
    • neque prius, neque antiquius quidquam habuit, quam… — (Vell., 2, 52, 4)
    • unus Plinius est mihi priores — (Sent. Augur. ap. Pline. Ep., 4, 27, 4)
    • artium multitudine prior omnibus, eloquentiā nulli secundus — (App., Flor., 2)
  3. Spécialement construit en parallèle avec potior.
    • potius quanto prius potiusque est Philippum nobis conjungere quam hos — (Vell., 36, 7, 6)
    • nulla (res) prior potiorque visa est — (Vell., 8, 29, 2)
    • nihil prius nec potius visum — (Vell., 39, 47, 4)
  4. (Latin tardif) Venu avant : décédé.
    • inter priores fratres — (Amm., 21, 6, 2)

Dérivés modifier

Nom commun modifier

Cas Singulier Pluriel
Nominatif prior priorēs
Vocatif prior priorēs
Accusatif priorem priorēs
Génitif prioris priorum
Datif priorī prioribus
Ablatif priorĕ prioribus

priōres \Prononciation ?\ masculin au pluriel uniquement

  1. (Poétique) Ancêtres, anciens.
    • abiturus illuc, quo priores abierunt — (Phèdre, 4, 18, 16)
    • nomen dixere priores Ortygiam — (Virgile, A., 3, 693)
    • nec ingeniis investigata priorum — (Ovide, M., 15, 146 ; 332)
    • priores tradiderunt — (Col., 1, 4, 3)
      les Anciens disaient.
    • priores nostri — (Pline, Ep., 3, 4)
      nos ancêtres.
    • more priorum — (Ovide, M., 10, 218)
      les mœurs des Anciens.

Dérivés dans d’autres langues modifier

Références modifier

Suédois modifier

Étymologie modifier

Étymologie manquante ou incomplète. Si vous la connaissez, vous pouvez l’ajouter en cliquant ici.

Nom commun modifier

Commun Indéfini Défini
Singulier prior priorn
Pluriel priorer priorerna

prior \Prononciation ?\ commun

  1. (Religion) Prieur.