kreski
Breton modifier
Forme de verbe modifier
| Mutation | Forme |
|---|---|
| Non muté | kreski |
| Adoucissante | greski |
| Spirante | cʼhreski |
kreski \ˈkreski\
- Deuxième personne du singulier du futur de l’indicatif de kreskiñ.
Espéranto modifier
Étymologie modifier
Verbe modifier
| Voir la conjugaison du verbe kreski | |
|---|---|
| Infinitif | kreski |
kreski \ˈkres.ki\ intransitif
- Croître, pousser, se développer, grandir, en parlant d’êtres vivants.
La arbo, sur kiu kreskas pomoj, estas nomata pomujo aŭ pomarbo, sed ne ĉia fruktujo estas arbo.
— (L. L. Zamenhof, Aldono al la “Dua Libro de l’ Lingvo Internacia”, 1888)- L’arbre, sur lequel poussent les pommes, est nommé pommier, mais tout ce qui produit des fruits n’est pas un arbre.
Neĝulino kreskis kaj fariĝis pli kaj pli bela. Kiam ŝi estis sepjara, ŝi estis tiel bela, kiel la hela tago, pli bela ol la reĝino mem.
— (Kabe, Fratoj Grimm — Elektitaj Fabeloj, 1906)- Blanche-Neige grandit et devint de plus en plus belle. Quand elle atteignit ses sept ans, elle était aussi belle que le jour lumineux, plus belle que la reine elle-même.
- (Botanique) Pousser dans une région géographique donnée, en parlant de végétaux.
Strange, pensis Orfiŝeto, ke apud la akvofluo ne kreskas arboj aŭ arbustoj.
— (Tim Westover, Orfiŝeto kaj la Glacia Monto, Marvirinstrato, 2009, page 7)- Étrange, pensa Orfiŝeto, qu’à côté du cours d’eau ne poussaient ni arbres, ni arbustes.
Tie abunde kreskis okzalo kaj laktuko ; en la dezerto kreskas nenio.
— (K. Bein)- Ici poussent abondamment de l’oseille commune et de la laitue ; dans le désert ne pousse rien.
- (Sens figuré) Grandir, augmenter en nombre, se développer.
Tiel en la fino de la jaro 1878 la societo posedis jam 8 000 membrojn, en 1885 la nombro de la membroj estis 35 000, kaj kun ĉiu jaro la nombro de la membroj rapide kreskas.
— (Fundamenta Krestomation de la Lingvo Esperanto, 1904)- Alors qu’à la fin de l’année 1878, la société possédait déjà 8 000 membres, en 1885, le nombre de membres était de 35 000, et avec chaque année, le nombre de membres grimpa rapidement.
La ĉefurbo de Aragono havas denove iom pli ol 700.000 loĝantojn, ĉar dum la pasinta jaro 2018 kreskis la nombro da homoj, kiuj loĝis ĉi tie: je la 1a de januaro ĝi enhavas 9.000 homoj pli ol unu jaro antaŭe.
— (2019 — Zaragozo kreskis denove, Frateco, 2019 → lire en ligne)- La capitale de l’Aragon a de nouveau plus de 700 000 habitants, car durant l’année passée, 2018, le nombre de personnes y vivant a augmenté : au 1er janvier, elle avait 9 000 personnes en plus qu’un an auparavant.
La krimaj agoj ksenofobiaj kaj antisemitaj kreskis je preskaŭ 20% en Germanio pasintjare, laŭ la lastaj nombroj de la ministrejo pri Internaj aferoj, publikigitaj mardon 14an de majo.
— (Germanio: ksenofobiaj kaj antisemitaj agoj kreskis je 20% en 2018, Neniam milito inter ni, 15 mai 2019 → lire en ligne)- Les crimes xénophobes et antisémites ont augmenté de presque 20 % en Allemagne l’année passée, selon les derniers chiffres du ministère de l’Intérieur, publiés le mardi 14 mai.
- (Sens figuré) S’intensifier, devenir plus fort.
Proksima jam estis la subiro de l’ suno, kaj la atakemo de la ventego kaj la terura varmego kreskis senhalte.
— (Kabe, La Faraono, 1907)- Le coucher du soleil était déjà proche, et l’agressivité des bourrasques et de l’écrasante chaleur avait grimpé sans limite.
La kuraĝo kreskas kune kun la danĝero.
— (L. L. Zamenhof)- Le courage grandit avec le danger.
Synonymes modifier
- grandiĝi (« grandir »)
Antonymes modifier
- malkreski (« rétrécir, décroître »)
Dérivés modifier
Troponymes modifier
Vocabulaire apparenté par le sens modifier
Prononciation modifier
- Pays-Bas (partie continentale) (Wijchen) : écouter « kreski [ˈkɣɛs.ki] »
- France (Toulouse) : écouter « kreski [ˈkɾɛːs.ki] »
Références modifier
Sources modifier
- ↑ « kreski », dans André Cherpillod, Konciza Etimologia Vortaro, 2016
- ↑ « kreski », dans Ebbe Vilborg, Etimologia Vortaro de Esperanto (Volume 3), 1993
Bibliographie modifier
- kreski sur le site Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV)
- kreski sur le site Reta-vortaro.de (RV)
|
L’entrée en espéranto a été sélectionnée comme bonne entrée représentative d’une qualité standard pour le Wiktionnaire. Vous pouvez consulter la page de discussion, la page Wiktionnaire:Évaluation ou la liste des bonnes entrées. |