envez
Breton modifier
Étymologie modifier
- (1752)[1] De *en-bes composé de en (« dans ») et de biz (« doigt »), littéralement « [ce qui entre] dans le doigt »[2].
Nom commun modifier
Singulier | Pluriel |
---|---|
envez | envezioù |
envez \ˈɛn.ves\ masculin
- Virole, anneau.
- Eus an dolzennad aour e reas Vissurix eur cʼhelc'h-cʼhoari lugernus gand ar vazig anezan ; eus an dolzennad arcʼhant e voe oberiet gantan eur wareg hag he daouzek saez, hag eus an dolzennad arem eur re cʼhoafiou-bann gant peb a envez. — (Emil Ernod, Meven Mordiern, Fransez Vallée, Sketla Segobrani, volume 2, Prud'homme, Saint-Brieuc, 1924, page 18)
- Du lingot d’or, Vissurix fit un cerceau brillant avec son bâtonnet ; du lingot d’argent il fabriqua un arc et ses douze flèches et du lingot de bronze une paire de javelots avec une virole chacun.
- Dercʼhel ar wareg, ho precʼh war astenn, gand ho tourn kleiz krog en dournell dindan an envez-kouevr. — (Fransez Vallée, Ar gwaregata - Cʼhoari ar saez, Les presses bretonnes, Saint-Brieuc, 1947, page 12)
- Tenir l’arc, votre bras tendu, avec votre main gauche tenant la poignée sous l’anneau de cuivre.
- Da skrivañ hor boa dougoù-pluenn, e koad livet ruz peurliesañ, gant un envez metal lufr. — (Roparz Hemon, Eñvorennoù yaouankiz, in Al Liamm, no 62, mai-juin 1957, page 16)
- Pour écrire nous avions des porte-plumes, en bois peint en rouge le plus souvent, avec une virole en métal brillant.
- Eus an dolzennad aour e reas Vissurix eur cʼhelc'h-cʼhoari lugernus gand ar vazig anezan ; eus an dolzennad arcʼhant e voe oberiet gantan eur wareg hag he daouzek saez, hag eus an dolzennad arem eur re cʼhoafiou-bann gant peb a envez. — (Emil Ernod, Meven Mordiern, Fransez Vallée, Sketla Segobrani, volume 2, Prud'homme, Saint-Brieuc, 1924, page 18)
- Douille.
- Tennoù fuzuilh brezel a oa tennet cʼhoazh. Seizh envez a oa dastumet war al lecʼh. — (Yann Riou, Stourm etre ar vrodelourien - Liseidi ha sudierien er meskaj, in Bremañ, no 112, janvier 1991, page 16)
- Des coups de fusil de guerre furent encore tirés. Sept douilles furent ramassées sur place.
- Tennoù fuzuilh brezel a oa tennet cʼhoazh. Seizh envez a oa dastumet war al lecʼh. — (Yann Riou, Stourm etre ar vrodelourien - Liseidi ha sudierien er meskaj, in Bremañ, no 112, janvier 1991, page 16)
Dérivés modifier
Références modifier
- ↑ Martial Ménard, Devri : Le dictionnaire diachronique du breton, 2018 → consulter cet ouvrage
- ↑ Victor Henry, Lexique étymologique des termes les plus usuels du breton moderne, J. Plihon et L. Hervé, Rennes, 1900 → lire sur wikisouce