gouren
Français modifier
Étymologie modifier
- (Date à préciser) Du breton gouren.
Nom commun modifier
gouren \ɡu.ʁɛn\ masculin
- Lutte bretonne.
- Mon grand-père avait été champion de gouren, la lutte bretonne ancestrale. — (Georges M. Bouvier, Les compagnons de la longue marche: souvenirs d’un français libre en Chine, 1999)
Prononciation modifier
- Finistère (France) : écouter « gouren [Prononciation ?] »
Anagrammes modifier
Breton modifier
Étymologie modifier
Nom commun modifier
Mutation | Singulier | Pluriel |
---|---|---|
Non muté | gouren | gourenoù |
Adoucissante | cʼhouren | cʼhourenoù |
Durcissante | kouren | kourenoù |
gouren \ˈɡuː.rɛn\ masculin
- Lutte (en particulier celtique ou bretonne).
- Bodadeg ar Gouren, familh bras gourenerien Breizh hag ar gourenoù keltiek a goll amañ ur mignon feal. — (Fanny Chauffin, Marv eo Erwan Ewenou, gourener ha skrivagner, Agence Bretagne Presse, 25 avril 2020 → lire en ligne)
- La Fédération de Gouren, la grande famille des lutteurs bretons et des luttes celtiques perd un ami dévoué.
- Bodadeg ar Gouren, familh bras gourenerien Breizh hag ar gourenoù keltiek a goll amañ ur mignon feal. — (Fanny Chauffin, Marv eo Erwan Ewenou, gourener ha skrivagner, Agence Bretagne Presse, 25 avril 2020 → lire en ligne)
- (Par extension) Sport de combat.
- Klevet hocʼh eus komz eus an doare gouren anvet jiou-jitsou gant Japaniz. — (Arzel Even, Spered Bro Japan, in Gwalarn, no 150-151, juillet-août 1942, page 407)
- Vous avez entendu parler de l’espèce de lutte appelée jiu-jitsu par les Japonais.
- Klevet hocʼh eus komz eus an doare gouren anvet jiou-jitsou gant Japaniz. — (Arzel Even, Spered Bro Japan, in Gwalarn, no 150-151, juillet-août 1942, page 407)
- (Sens figuré) Lutte : guerre ; dispute ; controverse ; conflit.
- Ne oa nemet un hunvre anezhi, un hunvre wenvidik ha gloazus ; ur gouren etre goanag hag anken. — (Friedrich Hölderlin, Huperion Thalia-Fragment, traduit par A. E. ar Berr, in Al Liamm, no 144, janvier-février 1971, page 49)
- Ce n'était qu'un rêve, un rêve béatifique et blessant ; une lutte entre espérance et angoisse.
- Ne oa nemet un hunvre anezhi, un hunvre wenvidik ha gloazus ; ur gouren etre goanag hag anken. — (Friedrich Hölderlin, Huperion Thalia-Fragment, traduit par A. E. ar Berr, in Al Liamm, no 144, janvier-février 1971, page 49)
Verbe modifier
Mutation | Forme |
---|---|
Non muté | gouren |
Adoucissante | cʼhouren |
Mixte | cʼhouren |
gouren \ˈɡuː.rɛn\ intransitif (voir la conjugaison)
- Lutter.
- E Breizh, da vihanañ, e oa gwisket dereat ar baotred a yae da cʼhouren, gant ur roched leien a cʼholoe dezho o cʼhorf-bras, [...]. — (Yeun ar Gow, E skeud Tour Bras Sant Jermen, Éditions Al Liamm, 1978, page 35)
- En Bretagne, du moins, les hommes qui allaient lutter étaient habillés convenablement, avec une chemise de toile qui recouvrait leur tronc.
- E Breizh, da vihanañ, e oa gwisket dereat ar baotred a yae da cʼhouren, gant ur roched leien a cʼholoe dezho o cʼhorf-bras, [...]. — (Yeun ar Gow, E skeud Tour Bras Sant Jermen, Éditions Al Liamm, 1978, page 35)
- (Par extension) Disputer (un match).
- Ur weizh hag int ouzh taol e kej e cʼhlin gant he hini. Diverz da zen all e cʼhourenont ur cʼhrogadig kement ha gwelout pehini a vounto gar egile kuit. — (A. H., Koadour Kerneblecʼh, in Al Liamm, no 50, mai–juin 1955, page 61)
- Ur fois qu’ils sont à table, son genou [à lui] rencontre le sien [à elle]. Sans que personne d’autre ne le remarque, ils luttent un moment pour savoir qui repoussera la jambe de l’autre.
- Ur weizh hag int ouzh taol e kej e cʼhlin gant he hini. Diverz da zen all e cʼhourenont ur cʼhrogadig kement ha gwelout pehini a vounto gar egile kuit. — (A. H., Koadour Kerneblecʼh, in Al Liamm, no 50, mai–juin 1955, page 61)
- (Avec la préposition ouzh) Affronter.
- Hag e kendalc'hent gant o zrevell hag o foanioù, sentus ouzh lezenn Doue ha dizamant outo o-unan en o stad didruez, da c'houren ouzh ar mor evit tennañ dioutañ boued o gwragez hag o bugale hag hini intanvezed hag emzivaded o mignoned chomet da veuziñ. — (Yeun ar Gow, Anduilhenn an Urcher, in Kontadennoù Kernev - Levrenn 2, Al Liamm, 1999, page 87)
- Et ils continuaient avec leur travail et leurs peines, obéissant la loi de Dieu et sans ménagement pour eux-mêmes, à affronter la mer pour en tirer la nourriture de leurs femmes et de leurs enfants et celle des veuves et des orphelins de leurs amis restés se noyer.
- Hag e kendalc'hent gant o zrevell hag o foanioù, sentus ouzh lezenn Doue ha dizamant outo o-unan en o stad didruez, da c'houren ouzh ar mor evit tennañ dioutañ boued o gwragez hag o bugale hag hini intanvezed hag emzivaded o mignoned chomet da veuziñ. — (Yeun ar Gow, Anduilhenn an Urcher, in Kontadennoù Kernev - Levrenn 2, Al Liamm, 1999, page 87)
Dérivés modifier
Prononciation modifier
- Carhaix-Plouguer (France) : écouter « gouren [Prononciation ?] » (niveau moyen)
Voir aussi modifier
- gouren sur l’encyclopédie Wikipédia (en breton)
Références modifier
- ↑ Jehan Lagadeuc, Catholicon, Tréguier, 1499