Breton modifier

Étymologie modifier

Dérivé de diwezh (« fin »), avec le préfixe di-.

Adjectif modifier

Mutation Forme
Non muté diziwezh
Adoucissante ziziwezh

diziwezh \di.ˈzi.we(s)\

  1. Sans fin.
    • An Arz gwirion a oa ur striv dibaouez ha diziwezh, ur bircʼhirinded davet un neved dianav, ur cʼhlask d’ ur Graal damverzet a-wechoù, ha dalcʼhmat o pellaat a-dreuz ul lusenn. — (Roparz Hemon, An Horolaj ruz, in Al Liamm, no 32-33, mai–août 1952, page 37)
      L’art véritable était un effort continu et sans fin, un pèlerinage vers un sanctuaire inconnu, une quête d’un Graal parfois entraperçu, et s’éloignant toujours à travers un brouillard.
  2. Interminable.
    • Lavaromp diwar-benn-se e oa poent diskoulmañ ur gudenn deut da vezañ kasaus ha skuizhus evit an holl, ha paouez gant rendaeloù diziwezh ha necʼhus-kenañ. — (Andrev-L. Latimier, Kenemglev, in Al Liamm, no 4, printemps-été 1947, page 4)
      Disons à ce propos qu’il était temps de résoudre un problème devenu insupportable et fatigant pour tous, et d’arrêter avec les querelles interminables et très affligeantes.

Nom commun modifier

Mutation Forme
Non muté diziwezh
Adoucissante ziziwezh
Durcissante tiziwezh

diziwezh \di.ˈzi.we(s)\ masculin

  1. Infini.
    • N’eus netra reizocʼh eget sotoni en dud evit rei d’eocʼh ar skeudenn ar gaera eus an Diziwez (l’infini). — (Paotr Juluen, An Tornaod, Mouladuriou Arvor, Gwengamp, 1935, page 46)
      Il n’y a rien de plus juste que la bêtise des gens pour vous donner la plus belle image de l’infini.
    • Ar cʼhengreizadur a cʼhell bezañ skeudennet gant ur grommenn a zo o pignat buan ha buan da gentañ ha, goude, gorrekocʼh-gorrekañ betek un harz ( un « asymptote ») na vefe tizhet ganti nemet a-benn an diziwezh hag a cʼhell bezañ jedet (notenn 1). — (Doktor Per ar Gall, Ar pilpouzerezh, in Al Liamm, no 180, janvier-février 1977, page 42)
      La concentration peut être représentée par une courbe qui monte d’abord très vite et, ensuite, de plus en plus lentement jusqu’à une limite (une asymptote) qu’elle n’atteindrait qu’à l’infini et qui peut être calculée (note 1).

Synonymes modifier