Breton modifier

Étymologie modifier

Composé de dont (« venir ») et de a-benn (« à bout »), littéralement « venir à bout ».

Locution verbale modifier

Mutation Forme
Non muté dont a-benn
Adoucissante zont a-benn
Mixte tont a-benn

dont a-benn \ˌdɔ̃n.(d)a.ˈbɛn:\ (se conjugue → voir la conjugaison de dont)

  1. Arriver, parvenir, réussir (à faire quelque chose).
    • « Biken ne cʼhellin dont a-benn da heñchañ ar vag pounner-mañ ; nann biken. » — (Jakez Riou, An ti satanazet, Skridoù Breizh, 1944, page 95)
      Jamais je ne réussirai à diriger ce bateau lourd ; non jamais.
    • Eun dra a cʼhoarvezas a-wechou er cʼhenta kantved kent H. S. : gwelet e voe diou armead keñver-ha-keñver, ganto o cʼhlezeier dicʼhouinet hag o goafiou a-bann, hag an drouized ocʼh en em deurel etre an daou vagad hag o tont a-benn da unvani an dud-se war-nes en em daga. — (Meven Mordiern, Notennou diwar-benn ar Gelted koz, o istor hag o sevenadur, Skridoù Breizh, 1944, page 123)
      Quelque chose se produisit parfois au premier siècle avant J. C. : on vit deux armées face à face, leurs épées dégainées et leurs lances levées, et les druides se jeter entre les deux groupes et réussir à unir ces hommes qui étaient sur le point de s’attaquer.
  2. Venir à bout (de quelqu’un ou de quelque chose).
    • Mari-Job ar Gergeno, ’vel 'm eus lâret deocʼh, n’oa ket ur placʼh aezet dont a-benn anezhi, [...]. — (Anatol ar Braz, traduit par Erwan ar Moal, Mojenn an Ankou, Mouladurioù Hor Yezh, 1986, page 13)
      Mari-Job ar Gergeno, comme je vous l’ai dit, n’était pas une femme dont il était facile de venir à bout.
    • Me a oar ervat n’eo ket brav doare an dud vat dre an amzer a ra, abalamour da se lavarit din petra a glaskit ha me a sikouro acʼhanocʼh da zont a-benn eus ho menoz. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 2, Éditions Al Liamm, 1977, pages 160-161)
      La traduction en français de l’exemple manque. (Ajouter)