Gaélique écossais modifier

Étymologie modifier

Du vieil irlandais aub, lui-même issu du proto-celtique *abū (comparable au gallois afon). Le proto-celtique est lui-même dérivé de l'indo-européen commun *h₂ep- (« eau »).

Nom commun modifier

abhainn

  1. Fleuve, rivière.

Gaélique irlandais modifier

Étymologie modifier

Du vieil irlandais aub, lui-même issu du proto-celtique *abū (comparable au gallois afon). Le proto-celtique est lui-même dérivé de l'indo-européen commun *h₂ep- (« eau »). La forme abhainn était à l'origine le datif singulier de abha, mais est maintenant largement utilisée au nominatif et à l'accusatif également.

Nom commun modifier

Déclinaison no 5 (nom féminin)
Indéfini Défini
Cas Singulier Pluriel Singulier Pluriel
Nominatif abhainn aibhneacha an abhainn na haibhneacha
Vocatif a abhainn a aibhneacha
Génitif abhann aibhneacha na habhann na n-aibhneacha
Datif abhainn aibhneacha leis an abhainn

don abhainn

leis na haibhneacha
Déclinaison no 2 (nom féminin) (non-standard)
Indéfini Défini
Cas Singulier Pluriel Singulier Pluriel
Nominatif abhainn aibhne an abhainn na haibhne
Vocatif a abhainn a aibhne
Génitif aibhne aibhne na haibhne na n-aibhne
Datif abhainn aibhne leis an abhainn

don abhainn

leis na haibhne

abhainn féminin

  1. Fleuve, rivière.
    Níl aon abhainn san oileán.
    Il n’y a pas de rivière sur l’île.
    Dá dtéiteá go Gaillimh inné, d’fhéadfá a dhul isteach an abhainn go réidh, mar nach raibh aon tsruth mór.
    Si tu étais allé à Galway hier, tu aurais facilement pu remonter la rivière puisqu'il n’y avait pas de forts courants.
    Bhí an abhainn reoite.
    La rivière était gelée.
    bruach na haibhne
    la rive de la rivière
    Bhí na haibhneacha uilig reoite.
    Toutes les rivières sont gelées.
    Dhá mbeadh an t-airgead againn, ghabhfadh muid do haibhneacha Chill Airne.
    Si nous avions de l’argent, nous pourrions aller aux rivières de Killarney.

Notes modifier

Il existe des formes alternatives de la déclinaison non-standard (deuxième déclinaison) : le génitif singulier peut être abhna ; les formes au pluriel sans article peuvent être abhanta, aibhnte ou aibhnteacha.

Variantes modifier

Dérivés modifier

Forme de nom commun modifier

abhainn féminin

  1. Vocatif singulier de la déclinaison standard abhainn. Note : il est alors précédé de la particule a.
  2. Datif singulier de la déclinaison standard abhainn.
  3. Vocatif singulier de la déclinaison non-standard abhainn. Note : il est alors précédé de la particule a.
  4. Datif singulier de la déclinaison non-standard abhainn.
  5. Nominatif singulier de la déclinaison standard abhainn après l'article défini an.
  6. Datif singulier de la déclinaison standard abhainn après les articles définis leis an et don.
  7. Nominatif singulier de la déclinaison non-standard abhainn après l'article défini an.
  8. Datif singulier de la déclinaison non-standard abhainn après les articles définis leis an et don.

Prononciation modifier

Modification phonétique modifier

Mutation en gaélique irlandais
Radical Éclipse Prothèse en « h » Prothèse en « t »
abhainn n-abhainn habhainn pas applicable
Note : Toutes les formes mutées d'un mot ne sont pas nécessairement utilisées.

Références modifier

  • Cette page utilise des informations de l’article du Wiktionnaire en anglais, sous licence CC BY-SA 4.0 : abhainn. (liste des auteurs et autrices)
  • Niall Ó Dónaill, abhainn sur Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977
  • Tomás de Bhaldraithe, abhainn sur English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959
  • Foras na Gaeilge, abhainn sur New English-Irish Dictionary
  • « aba » in Patrick S. Dinneen, Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 1927
  • Royal Irish Academy, 1 ab sur Dictionary of the Irish Language, 1913–1976
  1. E. C. Quiggin, A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, 1906, page 18, § 40