Voir aussi : hir-

BretonModifier

ÉtymologieModifier

Du moyen breton hyr[1].
À comparer avec les adjectifs hir en gallois, hyr en cornique, sir en gaélique irlandais, siros en gaulois (sens identique).

Adjectif Modifier

Nature Forme
Positif hir
Équatif ken hir
ou keit
Comparatif hirocʼh
Superlatif hirañ
Exclamatif hirat

hir \ˈhiːr\

  1. Long (dimension).
    • Hervez an doare, diouskouarn Perig al Lakez, ma yontr koz, a oa re hir, kalz hiroc’h eget re ar c’had, damdostik ken hir ha re an azen. — (E. Crocq (Spern-Gwen), Marvailhou Kerne, Ti-moulerez Sant Gwilherm, Sant Brieg, 1910, p. 33)
      Apparemment, les oreilles de Perig al Lakez, mon grand-oncle, étaient trop longues, bien plus longues que celles d’un lièvre, presque aussi longues que celles d’un âne.
  2. Long, qui dure longtemps.
    • Ha, ma kleve un trouz bennak, e oa klemmoù hir an avel e gwez avaloù al liorzh, hag ar gaouenn gant he galvadennoù melkonius e koadoù Troboa. — (Jakez Riou, An ti satanazet, Skridoù Breizh, 1944, page 54)
      Et, s’il entendait un bruit, c’était les longues plaintes du vent dans les pommiers du jardin, et la chouette avec ses appels mélancoliques dans les bois de Troboa.
  3. (Au comparatif après gouzout) Plus.
    • Ne ouient ket hirocʼh eus istor an teñzor. — (Jakez Riou, An ti satanazet, Skridoù Breizh, 1944, page 47)
      Ils n’en savaient pas plus sur l’histoire du trésor.

AntonymesModifier

DérivésModifier

Dérivés dans d’autres languesModifier

PrononciationModifier

RéférencesModifier

  1. Jehan LagadeucCatholicon, Tréguier, 1499


GalloisModifier

ÉtymologieModifier

Voir le breton hir.

Adjectif Modifier

hir \Prononciation ?\

  1. Long.

AnagrammesModifier

LatinModifier

ÉtymologieModifier

Apparenté au grec ancien χείρ, kheír (« main »).

Nom commun Modifier

hir \Prononciation ?\ masculin ou neutre indéclinable

  1. Paume de la main.

VariantesModifier

RéférencesModifier

LuxembourgeoisModifier

ÉtymologieModifier

Étymologie manquante ou incomplète. Si vous la connaissez, vous pouvez l’ajouter en cliquant ici.

Pronom personnel Modifier

Cas Nominatif Accusatif Datif Génitif
Tonique Atone Tonique Atone Tonique Atone Tonique
Singulier 1re personne ech mech mir mer menger
2e personne du de dech dir der denger
3e personne Masculin hien
hie / heen
hee
en hien
hie / heen
hee
en him em senger
Féminin si se si se hir er hirer
Neutre hatt et, ’t hatt et, ’t him em senger
Pluriel 1re personne mir mer eis / äis / ons eis / äis / ons eiser
2e personne dir / Dir der / Der iech / Iech iech / Iech Ärer
3e personne si se si se hinnen
hinne
hirer

hir \hiːɐ̯\

  1. Lui, elle.

Pronom possessif Modifier

Cas Nominatif / Accusatif Datif
Masculin Féminin Neutre Pluriel Masculin Féminin Neutre Pluriel
Singulier 1re personne mäin
mäi
meng mäin
mäi
meng mengem menger mengem mengen
menge
2e personne däin
däi
deng däin
däi
deng dengem denger dengem dengen
denge
3e personne Masculin säin
säi / säint
seng säin
säi / säint
seng sengem senger sengem sengen
senge
Féminin hiren
hire
hir hiert hir hirem hirer hirem hiren
hire
Neutre säin
säi / säint
seng säin
säi / säint
seng sengem senger sengem sengen
senge
Pluriel 1re personne eisen
eise / onsen
onse
eis / ons eist / onst eis / ons eisem / onsem eiser / onser eisem / onsem eisen
eise
2e personne ären
äre / Ären
Äre
är / Är äert / Äert är / Är ärem / Ärem ärer / Ärer ärem / Ärem ären
äre / Ären
Äre
3e personne hiren
hire
hir hiert hir hirem hirer hirem hiren
hire

hir \hiːɐ̯\

  1. Sa, la sienne.
  2. Ses, les siens, les siennes.
  3. Leur, la leur.
  4. Leurs, les leurs.